Een van de belangrijkste thema’s voor de komende verkiezingen is onze mobiliteit en hoe we met de groeiende vraag ernaar zullen omgaan. Iedereen is het erover eens dat ons openbaar vervoer beter en performanter moet worden om een volwaardig alternatief te kunnen bieden voor koning auto. En terecht. Maar de financiële middelen zijn niet oneindig. Daarom is het belangrijk dat we die middelen doordacht besteden. En daar ligt de kern van de discussie die we de komende maanden hopelijk ook gaan voeren: hoe besteden we de middelen voor ons openbaar vervoer de volgende jaren, zodat elke investering ook daadwerkelijk naar mobiliteitswinst leidt?

De N-VA pleit al lang voor een nieuw model van openbaar vervoer, waarin een kwaliteitsvolle dienstverlening, de uitbouw van knooppunten en een geïntegreerd vervoersnetwerk centraal staan.

Kwaliteitsvolle dienstverlening

Vandaag ligt de focus te veel op het aanbod. Dat aanbod moet in principe tot in de verste uithoeken van het land gegarandeerd zijn. Die medaille heeft echter een keerzijde. De kwaliteit van het aanbod is beperkt. Er stopt dan wel een bus op maximum 750 meter van elke woning, maar de frequentie is zo laag dat het geen echt alternatief vormt voor andere vervoermiddelen. Bovendien kost het ons handenvol geld. Dat is ook de conclusie van een groot onderzoek van de Vlaamse universiteiten. De N-VA pleit dan ook voor het uitbouwen van een sterk basisnet waar de frequentie voldoende hoog is. Minder is meer, zo u wil.

Een sterk netwerk

Het basisnetwerk zal in stedelijke gebieden dichter zijn dan in landelijke gebieden. In die landelijke gebieden moeten we daarom inzetten op een goede bereikbaarheid van dat basisnetwerk via oplossingen die vertrekken vanuit de vraag, niet het aanbod. Als de auto of (elektrische) fiets niet voorhanden zijn, kan een taxisysteem met verlaagde tarieven of aangepast vervoer op afroep voor ouderen en mindervaliden, een alternatief zijn om dat te bereiken. De haltes aan dat basisnetwerk moeten degelijk uitgebouwd worden zodat je je fiets en wagen er veilig kan laten staan.

Geïntegreerd vervoer

Het gaat uiteraard niet enkel om bussen en trams. De kern van het openbaar vervoer is het spoor. Een volledige integratie tussen spoor en streekvervoer is daarom simpelweg een noodzaak. Vertrektijden en routes moeten volledig op elkaar afgestemd worden. Als de linkerhand iets anders doet dan de rechterhand, kan je geen bal vangen. Vandaag bouwen zowel de NMBS als De Lijn elk hun dienstverlening uit, los van elkaar. Mooi voorbeeld is het nieuwe vervoersplan van de NMBS. Dat is opgesteld zonder enige afstemming met het streekvervoer. Maar ook De Lijn bezondigt zich aan het inleggen van snelbussen parallel met spoorlijnen. De tarieven bij De Lijn liggen stukken lager, waardoor er wel eens volle bussen naast lege treinen kunnen rijden. Als de N-VA pleit voor de regionalisering van het spoor, is het net om dat openbaar vervoer volledig en geïntegreerd te kunnen aanpakken.

Winst

Investeren in openbaar vervoer waar de nood het hoogst is, en zorgen voor goede aansluitingen voor landelijke gebieden. Dát model biedt een positief alternatief voor ons dichtslibbende wegennet. Zo’n door de gebruikersvraag gestuurd aanbod met realistische tarieven zorgt ook voor geld in het laatje. Broodnodig om verder te kunnen investeren in kwaliteit.

Conservatief

Halsstarrig vasthouden aan bijna gratis openbaar vervoer en de huidige, aanbodgerichte vorm van basismobiliteit brengt ons geen stap verder. Dat hebben de laatste tien jaar aangetoond. Steeds meer geld vloeide naar De Lijn. Helaas zonder echte verschuiving van individuele verplaatsingen naar gemeenschappelijk vervoer. Het wordt tijd om de voet van het rempedaal te halen en bestaande modellen in vraag te durven stellen.